| Barcelona - Arxiu de la Corona d'Aragó [Arxiu Reial de Barcelona] - Cancelleria reial, Registres – reg. 336, f, 19rv |
| Publicació de la fitxa: 2018-11-13
Darrera modificació: 2023-12-06 |
| Bases de dades: | Arnau |
| Descripció |
| Autor: | Jordi Bossoms |
| Procedència: | bibliografia |
| Tipologia |
| Tipus de document: | Lletra |
| Per unitat productora: | Reial |
| Matèria |
| Físic – Mestre – Papa – Profetisme – Religió |
| Llocs / territoris |
| Territoris: | Granada (emirat) |
| Localitats: | Almeria, setge d' – Avinyó [Avignon] |
| Identificació |
| Localització |
| Arxiu / fons: | Barcelona - Arxiu de la Corona d'Aragó [Arxiu Reial de Barcelona] - Cancelleria reial, Registres |
| Signatura: | reg. 336, f, 19rv |
| Data i lloc |
| Datació: | expressa |
| Data: | 1 octubre 1310 |
| Lloc: | Barcelona |
| Llengua |
| Llatí |
| Contingut |
| Regest |
| Jaume II comunica al papa Climent V que, trobant-se ell en el setge d'Almeria, li donaren la notícia que mestre Arnau de Vilanova, en proposició feta en Consistori secret, havia dit que ell i el seu germà Frederic dubtaven si l'Evangeli era invenció humana o obra d'inspiració divina. El monarca se sincera d'aquest càrrec sobre el qual demana explicació a Arnau de Vilanova, qui va excusar-se faltant a la veritat. Així mateix el rei Jaume II nega la seva credulitat en certs somnis i assegura al papa que tant ell com el seu germà no han vacil·lat mai en la fe cristiana i que de les coses que mestre Arnau ha contat ell no n'ha parlat mai amb el seu metge. El monarca demana al papa que vulgui llegir aquesta lletra en públic Consistori.
Extret d'Alanyà (2022), Diplomatarium Arnaldi de ..., pàg. 269, doc. 212 |
| Persones relacionades |
| 1. Jaume II el Just (1267 – 1327) - remitent |
| 2. Climent V (1264 – 1314) - destinatari |
| 3. Arnau de Vilanova (c. 1240 – 1311) - esmentat |
| 4. Frederic III de Trinàcria (Sicília) (1272 – 1337) - esmentat |
| Text |
| Transcripció: | «Littere ad dominum Papam et ad dominos quosdam Cardinales super hiis que Magister Arnaldus de Villanova dixit coram Domino Papa et Cardinalibus in consistorio contra dominum Regem nostrum et contra Regem Fredericum.
Sanctissimo ac Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Clementi, divina providentia sacrosancte Romane et universalis Ecclesie Summo Pontifici. Jacobus, Dei gratia rex Aragonum, Valencie, Sardinie et Corsice comesque Barchinone ac prescripte Sancte Romane Ecclesie vexillarius, ammiratus et capitaneus generalis, eius filius humilis et devotus pedum oscula beatorum cum debita reverentia et devota. Sanctitati vestre per presentes deferimus quod, olim existentibus nobis in obsidione Civitatis Almarie, significatum nobis fuit de Romana Curia per aliquos amicos nostros quod magister Arnaldus de Villanova in quadam propositione, quam fecit coram Sanctitate vestra in consistorio privato, aliqua verba dixit et protulit nos et illustrem Regem Fredericum, karissimum fratrem nostrum, nimium tangentia, videlicet quod nos et ille dubitaveramus utrum traditio evangelica esset ab inventione hominum vel divinitus inspirata.
Nos, autem, qui nunquam de hoc cogitavimus nec unquam verbum super eo scivimus vel diximus cum eo vel alio quoquomodo, non multum de significatione huius rei curavimus. Attamen expectantes quod quamprimo dictus magister nostram adiret presenciam, sciremus ab eo quid predicta veritatis significatio contineret.
Contigit autem, nobis adhuc in eadem obsidione manentibus, dicto magistro Arnaldo inibi adveniente ad nos exposita sibi a nobis redarguendo significatione huiusmodi requisitus a nobis, eam fecisse vel dixisse omnino negavit.
Asseruit tamen se fecisse in scriptis quandam propositionem coram beatitudine vestra in consistorio, quam dixit se in scriptis habere, et quam de verbo ad verbum, mutatis per eum solummodo verbis Latinis in lingua Romana, concessa sibi per nos audiencia in obsidione predicta, coram nobis et pluribus aliis publice publicavit.
Per cuiusa continenciam et per tenorem proposicionis facte per eum coram bonitate vestra, quam nobis, ut infra dicitur, postmodum transmisistis, veluti contrarium continentes, prefatum magistrum Arnaldum manifestissime, salva papali reverencia, conspeximus mencientem. Ipse enim magister Arnaldus tunc coram nobis in dicta obsidione iterum affirmavit se nullam aliam coram clemencia vestra proposicionem fecisse, que nos vel dictum regem fratrem nostrum in aliquo tangeret vel gravaret. Ad quorum certificacionem plenius habendam nobis instanter et instanter ac multiplicata instancia supplicavit ut inde sanctitati vestre scribere deberemus. Nos autem pro certificacione habenda scripta nostra direximus apostolice dignitati.
Hiis itaque diebus a bonitate vestra litteram recepimus rescriptivam, in qua placuit ad nos mittere interclusa proposita et vobis in scriptis oblata per dictum magistrum Arnaldum, que tunc Reverendo in Christo patri domino Berengario, Tusculano Episcopo, tunc tituli sanctorum Nerey et Aquillei presbitero Cardinali, per eundem magistrum Arnaldum tradi mandastis, ut in predicta rescriptiva vestra littera continetur. Nos igitur legentes et conspicientes scripta hec in eis verba vidimus expressata, que dictus magister Arnaldus se audivisse affirmat a nobis et dicto Rege Frederico, fratre nostro, que, si vera existerent, nedum nostrum set cuiuslibet Christiani nomen et gloriam denigrarent. Ubi dicitur dictum Regem Fredericum inter aliquas causas dicto magistro sic expresisse quod impellebat ipsum regem ad ipsas causas dubium, quod occurrebat sibi de doctrina evangelica, utrum esset humana invencio vel divina tradicio, et de eodem Rege Frederico sub similibus verbis alibi quasi consimile legitur in hiis scriptis. Subsequitur etiam in eisdem dictum magistrum respondentem dicto Regi Frederico inter alia sic dixisse quod, vaccante sede post Benedictum, vocatus per nos adivit presenciam nostram et quod narravimus ei cogitatum et dubitaciones recte per omnia similes cogitatui et dubitacionibus dicti Regis Frederici quodque insuper addidimus quod sepe videramus in sompnio patrem nostrum in habitu mirabili tradentem nobis quatuor auri pecias, et alia plura verba prosequitur super eo, ut in dictis scriptis plenius continetur.
Nos, inquam, hec videntes, nimium provocati ad iram, stupefacti ac vehementer stimulati fuimus audientes et videntes rem nunquam in nobis excogitatam neque per consequens dictam, cum nunquam etiam super talibus cum dicto magistro Arnaldo nec cum alio contulerimus, ut predicitur, die aliquo vite nostre. Nec etiam verum fuit quod nos sompnium predictum fecerimus nec cum dicto magistro consequenter loquti fuerimus in aliquo super eo. Non enim placitum sit ante illum regem regum, qui nos regnare facit et vivere, quod in suis sanctis evangeliis dubitacionem aliquam habuerimus nec habemus, et sicuti de nobis scimus, sic de dicto Rege Frederico, fratre nostro, quem firmissime credimus catholicum principem, ab hoc insontem indubitabiliter arbitramur.
Mirandum sic est de dicto magistro Arnaldo, cum tantum mendacium dixerit contra nos et dictum fratrem nostrum. Qui etiam magister circa hoc comisit triplicem falsitatem, primo quare nos in evangeliis proposuit dubitasse, quod nunquam in cor nostrum ascendit. Secundo quare dictum sompnium nos fecisse et sibi retulisse asseruit, quod, ut prediximus, nunquam fecimus nec secum aliquid super eo contulimus. Tercio quare, nobis eum, ut supra scribitur, interrogantibus an dixisset, se dixisse, ut prescribitur, omnino negavit.
Cuius rei contrarium per dictam scripturam a sanctitate vestra nobis missam et nobis et cuique intuenti manifestum est, pro quibus, si diligenti consideracione quis velit attendere, dictus magister mendax probatus efficitur, adeo quod deinceps neque nos neque alia persona laudabilis eum habere debet familiarem neque sibi exhibere favorem. Hec igitur Reverendissime Sanctitati vestre sic longo stilo describimus ut apud eam premissorum veritas clarius elucescat. Supplicantes humiliter ut, sicuti dicta propositio facta falso et mendaciter per dictum magistrum Arnaldum fuit lecta in consistorio, sic hec nostra littera in consistorio assimili perlegatur. Qui cuncta disponit personam vestram beatissimam ad sue sancte Ecclesie conservet servicia per tempora longiora.
Datum Barchinone kalendis octobris anno Domini Millesimo CCCº decimo.
Bernardus de Aversone mandato Regis, cui fuit lecta et qui in parte correxit eam.»
Extret d'Alanyà (2022), Diplomatarium Arnaldi de ..., pàg. 269, doc. 212 |
| Llibres |
| Arnau de Vilanova, Interpretatio de visionibus in somniis dominorum Iacobi secundi regis Aragonum et Friderici tertii regis Siciliae eius fratris |
| Bibliografia |
| Edicions: | Rubió i Lluch (1908-1921), Documents per l'historia de la ..., I, pàg. 51-54, doc. 41
Finke (1908-1922), Acta Aragonensia: Quellen zur ..., II, pàg. 891-895, doc. 570 |
| Citacions: | Alanyà (2022), Diplomatarium Arnaldi de ..., pàg. 269, doc. 212
Alanyà i Roig (2011-2013), "Diplomatari de mestre Arnau de ...", pàg. 146, doc.193
Menéndez Pelayo (1880-1881), Historia de los heterodoxos ..., I, pàg. 773
Martí de Barcelona (1935), "Regesta de documents arnaldians ...", pàg. 293, doc. 141
Pou i Martí (1930), Visionarios, beguinos y ..., pàg. 93, nota 1 |
|